Zieleń wygrywa w Budżecie Obywatelskim, prokuratura wraca nad Zakrzówek, a smog do Krakowa

Nieco w cieniu ekstraordynaryjnych wydarzeń w naszym kraju, mija kolejny miesiąc pełen ciekawych wrażeń dotyczących szeroko pojętej ekologii w mieście. Zapraszamy na subiektywne podsumowanie!

Wczesna jesień w Krakowie upłynęła pod znakiem kolejnych zielonych inwestycji oddanych w tym czasie do użytku krakowian. Ukończone parki w Czyżynach i Prokocimiu już teraz cieszą mieszkańców okolicznych osiedli. Decyzją krakowian, przedstawioną w kolejnej odsłonie Budżetu Obywatelskiego, w najbliższych miesiącach i latach, lista zielonych miejsc znów znacznie się powiększy.

Eko-budżet Obywatelski

W tegorocznym głosowaniu, z rekordowych 32 milionów złotych, prawie wszystkie zwycięskie projekty ogólnomiejskie mają związek z miejską zielenią lub ekologią. Największą liczbę punktów (10758) uzyskał projekt „Kocham Staw Płaszowski”. W ramach jego założeń, rewitalizacji doczeka się sąsiadujący z zalewem Bagry, inny zbiornik wodny. To szansa na realizację planu z 2017 roku, który zakłada nie tylko wydzielenie strefy rekreacyjnej, ale także zabezpieczenie wartościowej z punktu widzenia ekologicznego, otuliny przyrodniczej. To jednak dopiero dalsze etapy prac, które poprzedzi gruntowne posprzątanie terenu z zalegających tam śmieci, gruzu i elementów metalowych. Dzięki temu, miejsce, które wielu krakowianom znane jest jedynie z nazwy lub niebieskiej plamki na mapie, nabierze nowego charakteru.

Poza Stawem Płaszowskim, z nowych lub wyremontowanych terenów zielonych cieszyć się mogą także autorzy i wyborcy kolejnego etapu rewitalizacji Młynówki Królewskiej. Z kolei mieszkańcy Grzegórzek wreszcie doczekają się swojego parku, którego powstanie planowane jest na dzikim, pofortecznym terenie między ulicą Grzegórzecką a bulwarem Wisły, w okolicy stopnia wodnego „Dąbie”.

Przerwane przez pandemię plany dokończenia rewitalizacji zalewu nowohuckiego, przygotowanie legowisk dla jeży czy zielone dachy na budynkach krakowskich budynków publicznych – to te projekty ogólnomiejskie znalazły uznanie w oczach mieszkańców, jednocześnie mieszcząc się w budżecie pozostającym na realizację zadań ogólnomiejskich. Mniej szczęścia, z uwagi na wysokie kwoty inwestycji, miał z kolei projekt wspólnego sadzenia „Lasu Krakowian”, powstania parku Tetmajera, czy dalszej rewitalizacji obiektów sportowych przy ulicy Parkowej w Podgórzu. To projekty, które zajęły wyższe miejsca w głosowaniu, ale wypadły z listy realizowanych z uwagi na niewystarczający budżet.

To kolejny, siódmy rok z rzędu (na siedem edycji!), gdy większość ze zwycięskich projektów stanowią pomysły zagospodarowania zieleni miejskiej lub związany bezpośrednio z ekologią.

Prokuratura na Zakrzówku

Śledczy nie pomylili pór roku i raczej trudno będzie ich spotkać relaksujących się nad wodą. Przynajmniej do kolejnego lata, gdy uruchomione ma zostać miejskie kąpielisko. Smutne towarzystwo w czerwonych żabotach, decyzją Sądu Rejonowego, ponownie zajmie się śledztwem dotyczącym przekroczenia uprawnień przez Zarząd Zieleni Miejskiej. Chodzi rzecz jasna o, słynną już, zakrzówkowską instalację siatek, które zabezpieczają teren dawnego kamieniołomu.

Przypomnijmy, na podstawie ekspertyz geologicznych, na tzw. małym akwenie, wykonana została bardzo kosztowna instalacja, chroniąca wypoczywających przed osunięciem ciężkich kamieni. Wspomniana ekspertyza została jednakże wykonana przez… specjalistę zatrudnionego w firmie, która rzeczone siatki wykonała.

To nie spodobało się miejskim aktywistom, którzy oskarżyli przedstawicieli Zarządu Zieleni Miejskiej o przestępstwo z art 231 §1 Kodeksu Karnego, czyli o działanie na szkodę interesu publicznego. Pierwotnie umorzone przez Prokuraturę Okręgową śledztwo zostało właśnie wznowione decyzją sądu z 28 września. Teraz zarówno autorzy jak i zleceniodawcy ekspertyzy i przetargu, zostaną przesłuchani. Niezależnie od efektu postępowania, które może toczyć się przez lata, szpetne siatki pozostaną na skałach Zakrzówka. Pozostaje mieć nadzieję, że nim wrócimy na relaks nad wodą, kawałki drutów pokryje odradzająca się tam przyroda.

Druga fala wirusa, kolejna fala smogu

Pierwsze chłodniejsze dni przypomniały, że na południu Polski górne drogi oddechowe mają nadal, choć aktualnie mniej medialnego, potężnego wroga. W październiku stężenie pyłów zawieszonych w powietrzu powędrowało w górę, notując – tradycyjnie – najwyższe wyniki w dzielnicach przylegających do tych gmin, które nadal pozwalają swoim mieszkańcom na palenie w piecach kotłowych. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez European Public Health Alliance, likwidacja 40 tysięcy tzw. „kopciuchów” to dopiero pierwsza wygrana bitwa w wojnie ze smogiem. Drugim celem będzie zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza pochodzące z transportu drogowego, które znacznie obniża jakość życia mieszkańców i uderza w ich kieszeń.

W czasie szalejącej pandemii wirusa, który groźny jest właśnie dla układu oddechowego, batalia przeciw smogowi powinna być zintensyfikowana – takie wnioski wypływają z badań brytyjskiego Urzędu Statystycznego, Office for National Statistics.  Wykazały one, że długotrwałe narażenie na zanieczyszczenie powietrza może zwiększyć ryzyko zgonu z powodu COVID-19. Smog zwiększa śmiertelność nawet o 6 proc.

Śmieciomaty dla krakowian

Podsumowanie zaczęliśmy od dobrych wieści związanych. Budżetem Obywatelskim i w ten sposób je także zakończymy. Niedawno w naszym serwisie mogliście przeczytać o eko-pudełkach. Teraz do nowoczesnych form utylizacji i segregacji odpadów dołączyły także śmieciomaty. W trzech punktach w mieście uruchomione zostały maszyny, zbierające plastikowe butelki i puszki po napojach.

Wyróżnia je atrakcyjna formuła – śmieciomaty działają na zasadach programu lojalnościowego, w którym zebrane punkty będzie można wymienić na atrakcyjne EKOgadżety. Uruchomiona została także aplikacja mobilna, ułatwiająca nam sposób gromadzenia punktów oraz odbiór gadżetów. Urządzenia mają więc zarówno pomagać w segregacji, ale także edukować. Na razie ze śmieciomatów można skorzystać w trzech miejscach– w krakowskim Ośrodku Sportowo-Rekreacyjnym „Kurdwanów Nowy” przy ul. Wysłouchów 34a, w Com-Com Zone na Kozłowce przy ul. Facimiech 32 oraz w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 158 przy ul. Strąkowej 3a.

„Śmieciomaty z nagrodami” zostały zrealizowane jako jeden ze zwycięskich projektów w ubiegłorocznej edycji Budżetu Obywatelskiego