Jak burmistrz nocny zarządza nocnym życiem miast?

Kiedy dowie­dzie­li­śmy się, że Kra­ków ma nowego bur­mistrza noc­nego, więk­szość z nas zaczęła się zasta­na­wiać: czym wła­ści­wie się zaj­muje taka osoba? W jakich godzi­nach pra­cuje? Odpo­wia­damy: nie­ko­niecz­nie noc­nych. Cho­ciaż urzęd­nik na tym sta­no­wi­sku nie spę­dza czasu za biur­kiem do świtu, jego praca jest wyma­ga­jąca i ważna dla mia­sta.

Życie w mie­ście, czyli miesz­kańcy vs. tury­ści

Nocny bur­mistrz to nowa rola w zarzą­dza­niu mia­stem, która kon­cen­truje się na popra­wie życia noc­nego. W ostat­nich latach nie­za­do­wo­le­nie miesz­kań­ców tury­stycz­nych miast osią­gnęło punkt kry­tyczny, co dopro­wa­dziło do maso­wych pro­te­stów. W Hisz­pa­nii tysiące ludzi wyszły na ulice Bar­ce­lony oraz innych miast, aby wyra­zić swoją fru­stra­cję wobec maso­wej tury­styki, która utrud­nia zwy­kłe, codzienne życie miesz­kań­ców.

Strajki, które miały miej­sce w sierp­niu 2023 roku, były odpo­wie­dzią na rosnące pro­blemy zwią­zane z tury­styką, takie jak: gen­try­fi­ka­cja, wzrost cen miesz­kań, hałas i zanie­czysz­cze­nie. Pro­te­stu­jący doma­gali się ogra­ni­cze­nia liczby tury­stów i wpro­wa­dze­nia regu­la­cji, które popra­wią jakość życia miesz­kań­ców. Wiele osób czuło się zmar­gi­na­li­zo­wa­nych w swoim wła­snym mie­ście, a ich codzienne życie było zakłó­cane przez tłumy tury­stów.

Te wyda­rze­nia pod­kre­ślają, że praca osoby, któ­rej zada­niem jest medio­wa­nie mię­dzy potrze­bami miesz­kań­ców a inte­re­sami sek­tora tury­stycz­nego w taki spo­sób, aby zna­leźć roz­wią­za­nia, które zado­wolą obie strony, ma swoje uza­sad­nie­nie – i że Kra­ków, jako ważne mia­sto tury­styczne, rów­nież potrze­buje swo­jego opie­kuna.

Bur­mi­strzo­wie nocni na świe­cie

Bur­mistrz nocny to już nie takie nowe sta­no­wi­sko, choć wielu z nas sobie tego nie uświa­da­mia. Zyskuje na popu­lar­no­ści w mia­stach na całym świe­cie, w tym także w Pol­sce. Poję­cie to powstało w Holan­dii, gdzie pod koniec lat 70. XX wieku holen­der­ski poeta Jules Deel­der zyskał tytuł bur­mistrza noc­nego Rot­ter­damu dzięki przy­czy­nia­niu się do roz­woju kul­tury tego mia­sta.

Jed­nak dopiero to wybrany na bur­mistrza noc­nego Amster­damu w 2003 roku Mirik Milan spo­pu­la­ry­zo­wał tę funk­cję na świe­cie. Suk­ces dopro­wa­dził do powo­ła­nia urzędu w kolej­nych mia­stach, takich jak: Gro­nin­gen, Paryż, Tuluza, Pit­ts­burgh, Lon­dyn, Nowy Jork albo Van­co­uver. Dzięki temu nowo­cze­snemu podej­ściu do zarzą­dza­nia prze­strze­nią miast pod­kre­śla się, że życie nocne jest inte­gralną czę­ścią ich toż­sa­mo­ści i gospo­darki.

Co należy do obo­wiąz­ków bur­mistrza noc­nego?

Główne zada­nia bur­mistrza noc­nego obej­mują zarzą­dza­nie rela­cjami mię­dzy przed­się­bior­cami pro­wa­dzą­cymi dzia­łal­ność nocną, miesz­kańcami oraz admi­ni­stra­cją miej­ską. W prak­tyce ozna­cza to, że taki urzęd­nik uczest­ni­czy w spo­tka­niach, kon­sul­ta­cjach i pla­no­wa­niu dzia­łań, które mają na celu zrów­no­wa­żony roz­wój noc­nego życia mia­sta oraz łago­dze­nie kon­flik­tów, które mogą powsta­wać mię­dzy róż­nymi gru­pami inte­resu.

Funk­cja noc­nego bur­mistrza ma swoje plusy i minusy dla spo­łe­czeń­stwa. Z jed­nej strony, pro­fe­sjo­nalne zarzą­dza­nie życiem noc­nym może przy­nieść korzy­ści eko­no­miczne, popra­wić bez­pie­czeń­stwo oraz zwięk­szyć atrak­cyj­ność mia­sta dla tury­stów i miesz­kań­ców.

Z dru­giej jed­nak strony, nie­które decy­zje mogą być kon­tro­wer­syjne i spo­tkać się z opo­rem, zwłasz­cza jeśli doty­czą ogra­ni­czeń lub regu­la­cji w dzia­łal­no­ści noc­nych lokali. Przy­kłady nie­za­do­wo­le­nia mogą obej­mo­wać sprze­ciwy miesz­kań­ców wobec hałasu, śmieci czy pro­ble­mów z bez­pie­czeń­stwem. Nato­miast wła­ści­ciele lokali mogą być prze­ciwni regu­la­cjom, które mogą ogra­ni­czać ich dzia­łal­ność i dochody.

Aby prze­zwy­cię­żyć takie nie­za­do­wo­le­nie, bur­mistrz nocny powi­nien dzia­łać trans­pa­rent­nie i w dia­logu z róż­nymi gru­pami inte­resu. Orga­ni­zo­wa­nie regu­lar­nych spo­tkań z miesz­kańcami i wła­ści­cie­lami lokali pozwala na wymianę opi­nii i zna­le­zie­nie kom­pro­mi­sów.

Czy bur­mistrzowie nocni wyko­nują tę samą pracę?

Każde mia­sto ma swoje uni­kalne wyzwa­nia zwią­zane z noc­nym życiem. Na przy­kład ogra­ni­cza­nie tury­stów spo­ży­wa­ją­cych alko­hol w miej­scach publicz­nych jest waż­nym zada­niem w mia­stach takich jak Amster­dam. W Ber­li­nie nato­miast bur­mistrz nocny sku­pia się mię­dzy innymi na współ­pracy z dewe­lo­pe­rami, aby wpro­wa­dzić wytyczne doty­czące zabu­dowy, które uwzględ­niają potrzeby noc­nego życia mia­sta, takie jak sto­so­wa­nie mate­ria­łów dźwię­ko­ch­łon­nych w budyn­kach miesz­kal­nych.

Bur­mi­strzo­wie nocni w Pol­sce

Sta­no­wi­sko bur­mistrza noc­nego poja­wiło się w Pol­sce po raz pierw­szy w Sosnowcu w lipcu 2023 roku. Funk­cję tę objął Rafał Siciń­ski, doświad­czony dzia­łacz spo­łeczny. W ostat­nim cza­sie Kra­ków rów­nież posta­no­wił wpro­wa­dzić funk­cję bur­mistrza noc­nego.

Pre­zy­dent mia­sta, Alek­san­der Miszal­ski, ogło­sił kon­kurs na to sta­no­wi­sko, pod­kre­ślając potrzebę dzia­ła­nia na dwóch płasz­czy­znach: regu­la­cyj­nej, wyni­ka­ją­cej z prze­pi­sów prawa, oraz kon­sul­ta­cyj­nej i par­ty­cy­pa­cyj­nej, anga­żu­ją­cej miesz­kań­ców, przed­się­bior­ców i admi­ni­stra­cję publiczną.

Powo­łany na ten urząd został Jacek Jor­dan, który jako histo­ryk kul­tury i wie­lo­letni prze­wod­nik tury­styczny ma zadbać o zrów­no­wa­żoną gospo­darkę nocną, zapew­nie­nie spo­koju miesz­kańcom oraz roz­wój kul­tu­ral­nej oferty mia­sta.

Zarzą­dza­nie życiem noc­nym wymaga odręb­nego podej­ścia, a już na pewno innego niż tra­dy­cyjne obo­wiązki bur­mistrza. Mia­sta tury­styczne mają nie­ty­powe pro­blemy w porów­na­niu do tych z jed­no­litą i stałą popu­la­cją miesz­kań­ców, wła­śnie dla­tego nowo­cze­sne sta­no­wi­sko ma odpo­wia­dać na nowe wyzwa­nia i poszu­ki­wać dobrych roz­wią­zań. Zarzą­dza­nie kom­for­tem obu grup przy­nosi korzy­ści zarówno w sfe­rze kul­tury, jak i gospo­darki, co poka­zuje, jak istotne jest to sta­no­wi­sko dla dyna­micz­nie roz­wi­ja­ją­cych się miast.