Kuchnia w ekostylu. Poznaj zasadę 7R

Kuch­nia to serce każ­dego domu. Spę­dzamy w niej mnó­stwo czasu – jest prze­cież miej­scem przy­go­to­wa­nia posił­ków, prze­cho­wy­wa­nia pod­sta­wo­wych pro­duk­tów spo­żyw­czych, a przede wszyst­kim wspólną prze­strze­nią domow­ni­czek i domow­ni­ków. Co zro­bić, by była bar­dziej eko?

Kuch­nia daje nam moż­li­wość nie­zo­bo­wią­zu­ją­cego spo­tka­nia z pozo­sta­łymi domow­ni­kami i chwilę wytchnie­nia w pędzie codzien­no­ści. Bywa boha­terką wielu wspo­mnień z okresu dzie­ciń­stwa, źró­dłem lokal­nych zwy­cza­jów, popu­lar­nych tra­dy­cji, a dla nie­któ­rych wręcz straż­niczką dzie­dzic­twa. Pełni rów­nież istotną funk­cję w kre­owa­niu nowych tren­dów i ma ogromny, wręcz nie­wy­czer­pany, poten­cjał edu­ka­cyjny.

Kuch­nia powinna być miej­scem przy­ja­znym dla wszyst­kich – nie tylko dla miesz­ka­nek i miesz­kań­ców… Co zatem możesz zro­bić, by kuch­nia była fun­da­men­tem, punk­tem wyj­ścia dla pozy­tyw­nych eko­lo­gicz­nych zmian w Twoim domu? Jak spra­wić, żeby Twoje codzienne czyn­no­ści nie oddzia­ły­wały nega­tyw­nie na śro­do­wi­sko, a nawet wspie­rały eko­sys­tem? Jaka kuch­nia jest bar­dziej przy­ja­zna dla pla­nety?

Jeśli zada­jesz sobie te i podobne pyta­nia, już jesteś na dobrej dro­dze, by zmie­nić swój dom na bar­dziej „zie­lony”, bez­piecz­niej­szy dla Ziemi. Przy­datne i inspi­ru­jące mogą oka­zać się popu­larne ostat­nio trendy, które, bazu­jąc na wraż­li­wo­ści eko­lo­gicz­nej czy spo­łecz­nej, sta­rają się pro­mo­wać filo­zo­fie życiowe oparte na więk­szym sza­cunku do natury, nie­mar­no­wa­niu zaso­bów, lep­szym gospo­da­ro­wa­niu tym, co masz, a także dba­ło­ści o home­osta­zję lokal­nych sys­te­mów przy­rody oraz sąsiedz­kich spo­łecz­no­ści. Świet­nym przy­kła­dem takiego podej­ścia może być idea zero lub less waste. Polega ona na wyko­rzy­sty­wa­niu w pełni swo­ich zaso­bów oraz rze­czy do tej pory trak­to­wa­nych przez Cie­bie za odpady, a w efek­cie rów­nież zmniej­sze­niu ilo­ści gene­ro­wa­nych odpa­dów.

Kie­ro­wa­nie się zasadą zero / less waste jest korzystne z wielu powo­dów. Nie tylko dbasz o eko­lo­gię pla­nety, ale też o swój domowy budżet. Wyko­rzy­sty­wa­nie „resz­tek” wpływa ponadto na roz­wój Two­jego kre­atyw­nego myśle­nia i posze­rza­nie wie­dzy o świe­cie. Poszu­ku­jąc spo­so­bów na cało­ściowe zago­spo­da­ro­wa­nie zaso­bów, odkry­wasz z satys­fak­cją nowe moż­li­wo­ści przedmio­tów i pod­bi­jasz kolejne kuli­narne obszary. Ponadto wdra­ża­nie w swoim życiu eko­lo­gicz­nych roz­wią­zań, a także anga­żo­wa­nie się w różne ini­cja­tywy eko­lo­giczne nawet na mikro­skalę, daje Ci nie­po­wta­rzalną oka­zję na pozna­nie nowych inspi­ru­ją­cych osób, z któ­rymi możesz wymie­niać się doświad­cze­niami i po pro­stu przy­jem­nie spę­dzać czas.

Zarówno w kuchni, jak i w życiu w ogóle, warto kie­ro­wać się zasadą 7R:

• Refuse ➙ odma­wiaj,
• Reduce ➙ ogra­ni­czaj,
• Reuse ➙ użyj ponow­nie,
• Recycle ➙ oddaj do recy­klingu,
• Rot ➙ kom­po­stuj,
• Repair ➙ napra­wiaj,
• Rethink ➙ prze­myśl wszystko jesz­cze raz.

Refuse – odma­wiaj. Jeśli ktoś ofe­ruje Ci jakieś pro­dukty, a wiesz, że nie będziesz ich w sta­nie wyko­rzy­stać z róż­nych wzglę­dów – podzię­kuj za nie. Może ktoś inny będzie w sta­nie z nich sko­rzy­stać i się nie zmar­nują. Naszym bab­ciom i cio­ciom cza­sem rze­czywiście trudno jest odmó­wić przy­sło­wio­wego ziem­niaczka, ale ćwi­cze­nie aser­tyw­no­ści popłaca.

Reduce – ogra­ni­czaj. Tę zasadę warto sto­so­wać już na eta­pie pla­no­wa­nia zaku­pów. Sta­raj się kupo­wać tylko tyle, ile potrze­bu­jesz. W miarę moż­li­wo­ści zaopa­truj się u lokal­nych pro­du­cen­tów i rol­ni­ków. I złota rada: nie wchodź do sklepu głodn_. Ogra­nicz odpady kuchenne np. poprzez wykorzysta­nie warzyw, owo­ców w cało­ści. Jadalne oka­zują się wtedy zaska­ku­jące pro­dukty. Inspi­ra­cje są wszę­dzie, a jeśli aku­rat bra­kuje Ci pomy­słów na wykorzysta­nie cze­goś, poszu­kaj roz­wią­zań w sieci. Cza­sem wystar­czy, że wpi­szesz w okienku wyszu­ki­warki: „co zro­bić z…” i sko­rzy­stasz ze wska­zó­wek innych. Gotuj jed­nak tyle, ile jesteś w sta­nie zjeść!

Reuse – użyj ponow­nie. Wyko­rzy­stuj wie­lo­ra­zowe pojem­niki, sta­raj się uni­kać tych jed­no­ra­zo­wych i nie­przy­ja­znych dla śro­do­wi­ska. Kupuj na wagę. Prze­ana­li­zuj rów­nież Twoje zuży­cie wody. Z pew­no­ścią jesteś w sta­nie użyć czę­ści wody już przez Cie­bie wyko­rzy­sta­nej. Jak? To pro­ste. Myjąc owoce, warzywa, możesz zbie­rać wodę w misce i choćby pod­lać nią Twoje domowe rośliny. Tak „zła­paną” wodą jesteś także w sta­nie umyć zlew lub prze­zna­czyć ją na spłu­ki­wa­nie w toa­le­cie. Zasoby wody pit­nej kur­czą się z roku na rok. Pol­ska rów­nież boryka się z pro­ble­mem suszy hydro­lo­gicz­nej, a świa­do­mość spo­łeczna z tym zwią­zana jest wciąż nie­wielka.

Recycle – oddaj do recy­klingu. Sta­raj się świa­do­mie i odpo­wie­dzial­nie segre­go­wać śmieci. Wszyst­kie odpady, które mają nadzieję na nowe życie, wrzuć do odpo­wied­nich, dedy­ko­wa­nych kubłów.

Rot – kom­po­stuj. Ten punkt zde­cy­do­wa­nie wiąże się z poprzed­nim. Jeśli masz swój kom­post, wiesz, co robić. Jeśli nie masz, możesz w segre­ga­cji śmieci uwzględ­nić odpady kom­postowalne. Cza­sem możesz spo­tkać spo­łeczne kom­posty, gdzie miesz­kanki i mie­szańcy osie­dli przy­no­szą swoje nie­wy­ko­rzy­stane resztki. Tego typu roz­wią­za­nia nie są jed­nak popu­larne, a czę­sto mają nawet cha­rak­ter efe­me­ryczny. Kom­po­sto­wać możesz rów­nież w bloku! Spo­tyka się kom­posty w miesz­ka­niach, na bal­ko­nach czy piw­ni­cach. Naprawdę warto!

Repair – napra­wiaj. Zamiast kupo­wać wciąż nowe rze­czy, posta­raj się spraw­dzić, czy dany przedmiot nadaje się do naprawy. Dzięki temu praw­do­po­dob­nie wes­przesz też lokal­nie dzia­ła­ją­cych rze­mieśl­ni­ków. W nie­któ­rych przy­pad­kach spraw­dzą się tzw. bab­cine spo­soby – cza­sem już nieco zapo­mniane, są zaska­ku­jąco sku­teczne w swo­jej pro­sto­cie.

Rethink – prze­myśl wszystko jesz­cze raz. Tak. Zmie­nia­nie swo­jego życia dla dobra pla­nety to pro­ces. Nie jesteś w sta­nie wpro­wa­dzić wszyst­kich tych zasad w ciągu jed­nego dnia. Co jakiś czas zrób eko­lo­giczny rachu­nek sumie­nia. Bądź dla sie­bie cier­pliw_ i korzy­staj z doświad­cze­nia oraz wspar­cia innych. Razem raź­niej!

Klu­czowa w pry­wat­nych ini­cja­ty­wach eko­lo­gicz­nych jest wytrwa­łość. Nie zra­żaj się nie­po­wo­dze­niami, nie obwi­niaj się nadmier­nie za świa­do­mie lub nieświa­do­mie popeł­nione błędny. Przy­go­tuj się rów­nież na scep­tyczną postawę innych – u nie­któ­rych wszel­kie wąt­pli­wo­ści zni­kają np. po zje­dze­niu pesto z natki mar­chewki, zapie­kanki z koń­có­wek warzyw i innych pro­duk­tów czy też dżemu ze smut­nych owo­ców zebra­nych gdzieś pod drze­wem lub kupio­nych po dużej prze­ce­nie. Bądź otwart_, umiar­ko­wa­nie pozy­tywn_ i choćby małymi kro­kami, ale dąż do celu.