Czy społeczna odpowiedzialność biznesu to tylko modny slogan?

Masz wra­że­nie, że teraz pra­wie wszystko jest eko­lo­giczne albo zrów­no­wa­żone? Te utrzy­mu­jące się trendy przy­no­szą rze­czy­wi­ste zmiany w świe­cie, ale też nie­jed­no­krot­nie sta­no­wią zasłonę dla nie­etycz­nych dzia­łań. Dowiedz się, czy firmy, z któ­rych usług korzy­stasz, naprawdę dbają o śro­do­wi­sko i spo­łe­czeń­stwo czy tylko korzy­stają w rekla­mie z nośnych slo­ganów!

Eko­lo­giczna samo­obrona przed gre­en­wa­shin­giem

W świe­cie peł­nym reklam łatwo się dać zwieść. Dla­tego poka­zu­jemy, jak ważne jest przy­glą­da­nie się temu, czy dzia­ła­nia firm zgodne są ze Spo­łeczną Odpo­wie­dzial­no­ścią Biznesu (ang. Cor­po­rate Social Respon­si­bi­lity, CSR), a tym samym nie nisz­czą naszego śro­do­wi­ska i nas samych.

Czym jest Spo­łeczna Odpo­wie­dzial­ność Biznesu? CSR to stra­te­gia dłu­go­ter­mi­nowa, która inte­gruje aspekty eko­no­miczne, spo­łeczne i śro­do­wi­skowe w dzia­łal­ność przed­się­bior­stwa. Firmy odpo­wie­dzialne spo­łecz­nie sta­rają się dzia­łać w spo­sób, który przy­nosi korzy­ści im samym oraz pra­cow­ni­kom, klien­tom, lokal­nym spo­łecz­no­ściom i całemu śro­do­wi­sku natu­ral­nemu.

Dwa obli­cza CSR

Nie­stety nie wszyst­kie firmy trak­tują CSR z nale­żytą powagą. Czę­sto zda­rza się, że przed­się­bior­stwa wyko­rzy­stują tę ideę jako spo­sób na poprawę swo­jego wize­runku bez wpro­wa­dza­nia rze­czy­wi­stych zmian. Taki zabieg nazywa się „gre­en­wa­shin­giem”.

Czym jest gre­en­wa­shing? Gre­en­wa­shing to prak­tyka, w któ­rej firmy, orga­ni­za­cje albo insty­tu­cje przed­sta­wiają swoje pro­dukty, dzia­ła­nia lub stra­te­gie jako korzystne dla śro­do­wi­ska, mimo że w rze­czy­wi­sto­ści nie podej­mują fak­tycz­nych dzia­łań pro­eko­lo­gicz­nych. To mani­pu­la­cja mająca na celu wpro­wa­dze­nie kon­su­men­tów w błąd i zwięk­sze­nie zysków przy jed­no­cze­snym budo­wa­niu fał­szy­wie dobrej repu­ta­cji.

Ciemne strony gre­en­wa­shingu

W 2018 roku Nestlé ogło­siło, że do 2025 roku chce pro­du­ko­wać swoje opa­ko­wa­nia tak, aby w 100% nada­wały się do recy­klingu lub ponow­nego uży­cia. Jed­nak kry­tycy zwró­cili uwagę, że firma nie przed­sta­wiła jasnych celów, har­mo­no­gramu ani dodat­ko­wych dzia­łań, które mia­łyby wska­zy­wać na reali­za­cję zamie­rze­nia. Gre­en­pe­ace pod­su­mo­wało tę reklamę jako „zie­lone mydle­nie oczu”. Tę opi­nię potwier­dza raport Break Free From Pla­stic za 2020 rok, w któ­rym Nestlé wraz z Coca-Colą i Pep­siCo zostały uznane za naj­więk­szych świa­to­wych zanie­czysz­cza­ją­cych pla­sti­kami już trzeci rok z rzędu.

Green mar­ke­ting – z odpo­wie­dzial­no­ścią o śro­do­wi­sku

Pata­go­nia, znana z wyso­kiej klasy odzieży tury­stycz­nej, cechuje się sil­nym zaan­ga­żo­wa­niem w zrów­no­wa­żony roz­wój śro­do­wi­ska. Kam­pa­nie firmy, takie jak cho­ciażby reklama „Don’t Buy This Jac­ket”, pod­kre­ślają śro­do­wi­skowe koszty pro­duk­cji i zachę­cają do kupo­wa­nia uży­wa­nych pro­duk­tów, tym samym pod­kre­ślając trwa­łość ofe­ro­wa­nych pro­duk­tów jako wyróż­nik na rynku, a także war­tość dla świa­do­mych eko­lo­gicz­nie kon­su­men­tów.

Taka prak­tyka mar­ke­tingowa spo­tkała się z dużym zain­te­re­so­wa­niem grupy doce­lo­wej i prze­ło­żyła się na utrzy­my­wa­nie dobrego wize­runku oraz – co ważne od strony przed­się­bior­czej – znaczny wzrost sprze­daży.

Jak roz­po­znać gre­en­wa­shing?

W obli­czu rosną­cej liczby firm, które pró­bują uchwy­cić naszą uwagę swo­imi pro­eko­lo­gicz­nymi hasłami, nie­zwy­kle ważne jest naucze­nie się, jak sku­tecz­nie iden­ty­fi­ko­wać gre­en­wa­shing. Poni­żej znaj­dziesz szcze­gó­łową instruk­cję, która pomoże Ci nie tylko wyła­py­wać gre­en­wa­shing, lecz także posze­rzać swoje hory­zonty:

1. Odpo­wie­dzial­nie korzy­staj z por­tali spo­łecz­no­ścio­wych

W ramach korzy­sta­nia z inter­netu połącz przy­jemne z poży­tecz­nym i zwróć uwagę, czy obser­wu­jesz influ­en­ce­rów albo akty­wi­stów, któ­rzy swoja dzia­łal­ność sku­piają wokół eko­lo­gii. Przy­kła­dowo modo­wym bizne­sem zaj­mują się Ania Gemma oraz Vene­tia La Manna. Obie znane są z kry­tycz­nego podej­ścia do prak­tyk firm odzie­żo­wych i dema­sko­wa­nia gre­en­wa­shingu.

2. Ana­li­zuj hasła rekla­mowe

Zdo­bądź wie­dzę z zakresu języka reklamy i zwra­caj uwagę na słowa i zwroty uży­wane w rekla­mach.

Wskazówka: Zacz­nij od zada­nia sobie pyta­nia: „Czego doty­czą obiet­nice firmy kie­ro­wane w moją stronę?”. Dzięki temu spraw­dzisz, czy proeko­lo­giczne hasła mają pokry­cie w rze­czy­wi­sto­ści. Reklamy czę­sto wyko­rzy­stują tzw. green buz­zwords, czyli zie­lone słowa klu­czowe, które mogą wpro­wa­dzać w błąd. Pozna­nie tech­nik reklamy pozwoli Ci szybko wyła­pać te fał­szywe..

3. Dbaj o swój samoroz­wój

Nie zda­waj się na obiet­nice firm i w wol­nym cza­sie zdo­by­waj wie­dzę na temat wpływu firm na rynek oraz śro­do­wi­sko. Czy­taj książki, arty­kuły naukowe i raporty nie­za­leż­nych orga­ni­za­cji, aby lepiej zro­zu­mieć, jakie prak­tyki są naprawdę eko­lo­giczne.

Wskazówka: Listę por­tali o tema­tyce eko­lo­gicznej zebrał Insty­tut Rozwoju Myśli Eko­lo­gicz­nej: https://irme.pl/wie­dza­/por­tale-eko­lo­giczne/.

4. Spraw­dzaj cer­ty­fi­katy i znaki jako­ści

Zwra­caj uwagę na uznane cer­ty­fi­katy eko­lo­giczne, takie jak: Fair Trade, EU Eco­la­bel, FSC (Forest Ste­ward­ship Coun­cil), GOTS (Glo­bal Orga­nic Textile Stan­dard).

5. Korzy­staj z apli­ka­cji

Jeśli zależy Ci na odpo­wie­dzial­nych i świa­do­mych wybo­rach zaku­po­wych, apli­ka­cja Dobre Zakupy stwo­rzona przez Fun­da­cję Kupuj Odpo­wie­dzial­nie, jest świet­nym narzę­dziem do wery­fi­ka­cji.

Pobierz na iOS

Pobierz na Android

Dla­czego warto być świa­do­mym kon­su­men­tem?

Naj­waż­niej­szym podmio­tem dla każ­dej firmy jest Klient – to codzienne wybory decy­dują o przy­cho­dach i roz­woju przed­się­biorstw. Każda decy­zja zaku­powa jest gło­sem za okre­ślo­nymi prak­tykami bizne­so­wymi lub prze­ciw nim, dla­tego Spo­łeczna Odpo­wie­dzial­ność Biznesu to ważny filar zrów­no­wa­żonego i spra­wiedliwego świata.