Dlaczego nakrętki są przymocowane do butelek?

Zmiany w pro­duk­tach z pla­sti­ko­wymi zakręt­kami wpro­wa­dzane są stop­niowo od kilku mie­sięcy, obej­mują coraz więk­szą grupę pro­duk­tów. Choć wymaga to zmiany przy­zwy­cza­jeń w spo­so­bie otwie­ra­nia i zakrę­ca­nia ulu­bio­nych napo­jów, warto zmie­nić nawyki. Czy wie­sz, dla­cze­go i skąd wziął się pomysł na nakrętki przymocowane do butelek?

Co ma wspól­nego żółw z nie­gu­bią­cymi się zakręt­kami?

W Pol­sce od kilku lat na wybra­nych pro­duk­tach umiesz­czany jest nowy oznacz­nik – żółw na czer­wono-nie­bie­skim pro­sto­ką­cie. Ma on infor­mo­wać o zawar­to­ści pla­stiku w tzw. pla­sti­ko­wych jed­no­ra­zów­kach, np. naczy­niach pla­sti­ko­wych, fil­trach do papie­ro­sów, chu­s­tecz­kach nawil­ża­nych. Zna­czek ten wpro­wa­dziła w 2019 roku Unia Euro­pej­ska dyrek­tywą Sin­gle Use Pla­stic (SUP). „Dyrek­tywa pla­sti­kowa” wpro­wa­dza wiele roz­wią­zań, które zmniej­szyć mają zanie­czysz­cze­nie śro­do­wi­ska pla­sti­kiem. Zna­czek obecny od kilku lat nie był jed­nak w Pol­sce komen­to­wany. Tak naprawdę usły­sze­li­śmy o dyrek­ty­wie SUP dopiero wtedy, gdy poja­wiła się drobna zmiana w opa­ko­wa­niach naszych ulu­bio­nych napo­jów. Ta zmiana to oczy­wi­ście pla­sti­kowe nakrętki przy­mo­co­wane na stałe do opa­ko­wań. Skąd ten pomysł? Dla­czego potrze­bu­jemy zmiany w zakre­sie gospo­darki odpa­dami pla­sti­ko­wymi?

Co dzieje się z nakręt­kami po wyrzu­ce­niu ich do śmieci?

Zau­wa­ży­ł_ś, jak wiele nawy­ków zmie­ni­li­śmy na prze­strzeni lat? Naj­pierw musie­li­śmy zro­zu­mieć, że opróż­nione i nie­zgnie­cione pla­sti­kowe opa­ko­wa­nia zaj­mują dużo miej­sca w śmiet­ni­kach. Kosze w domach i na przy­stan­kach szybko się prze­peł­niały. Cię­ża­rówki, wio­ząc puste opa­ko­wa­nia, woziły powie­trze. Przy oka­zji hała­so­wały i zanie­czysz­czały oto­cze­nie — eks­perci zwró­cili na to uwagę i roz­po­częła się kam­pa­nia infor­ma­cyjna. Teraz już nie­mal odru­chowo skła­damy pusty kar­ton po mleku czy zgnia­tamy puszki po napo­jach. Przy­zwy­cza­ili­śmy się do zgnia­ta­nia pla­sti­ko­wych opa­ko­wań przed ich wyrzu­ce­niem. Ale co dzieje się z nakręt­kami? Czę­sto gubiły się gdzieś w kie­szeni, a co gor­sze w prze­strzeni publicz­nej, na przy­kład na pla­żach i to wła­śnie kra­jom nadmor­skim naj­bar­dziej zale­żało na ure­gu­lo­wa­niu tej sprawy.

Z pomocą przy­szły fun­da­cje zara­bia­jące na sprze­daży pla­sti­ko­wych nakrę­tek zakła­dom prze­twa­rza­nia odpa­dów. Pie­nią­dze z takich sprze­daży prze­zna­czane były na cele cha­ry­ta­tywne, dla­tego chęt­nie dorzu­ca­li­śmy swoje nakrętki do odpo­wied­nich pojem­ni­ków, któ­rych nie bra­kuje w par­kach, urzę­dach czy szko­łach. Nie wszyst­kie nakrętki tra­fiały jed­nak do stwo­rzo­nych w tym celu miejsc. Z cza­sem na morzach i oce­anach poja­wiły się wyspy śmieci. Są to głów­nie odpady pla­stiku jed­no­ra­zo­wego użytku, np. słomki do napo­jów, sztućce, patyczki higie­niczne czy nakrętki wła­śnie. Dzieje się tak dla­tego, że nakrętki pla­sti­kowe i podobne małe odpady łatwo „gubią się” na każ­dym eta­pie pro­cesu prze­twa­rza­nia odpa­dów – od zbie­ra­nia, trans­por­to­wa­nia, przez sor­to­wa­nie, po prze­twa­rza­nie do ponow­nego wyko­rzy­sta­nia.

Jak zatrzy­mać falę pla­stiku?

Takie zagu­bione małe pla­sti­kowe odpady two­rzą ogromną „powódź” two­rzyw sztucz­nych. Unia Euro­pej­ska chce zatrzy­mać „falę” pla­stiku i stąd dyrek­tywa SUP. Na jej pod­sta­wie w Pol­sce od 1 stycz­nia 2024 roku pro­du­cenci pla­stiku będą mieli nowe obo­wiązki. Część przed­się­biorstw już zmie­niła nakrętki wybra­nych pro­duk­tów, żeby przy­zwy­czaić kon­su­men­tów do tej nowo­ści. W Pol­sce zde­cy­do­wali się na to pro­du­cenci soków Tym­bark, mleka Łaciate czy kon­cern Coca-Cola. Ten ostatni pro­muje nowe roz­wią­za­nie hasłem „Nie trać głowy”. Uspo­ka­ja­jący ton kam­pa­nii pasuje do reak­cji Pola­ków na nowe nakrętki. Klienci nie zro­zu­mieli logiki przy­łą­cze­nia nakrętki do butelki i wielu odrywa ją od opa­ko­wa­nia. Dopiero po cza­sie na opa­ko­wa­niach spi­sano instruk­cję, a na stro­nach inter­ne­to­wych przed­się­biorstwa obszer­niej wyja­śniono inno­wa­cyjną nakrętkę.

Jed­nak fabryczne przy­twier­dze­nie pla­sti­ko­wych nakrę­tek do bute­lek i kar­tonów nie­mal nic nie zmie­nia w codzien­nym życiu Euro­pej­czy­ków. Z pew­no­ścią za kilka lat będziemy zdzi­wieni, że kie­dyś było ina­czej. Zwróć uwagę na to, że tak naprawdę już od wielu lat korzy­stamy z nakrę­tek na stałe przy­twier­dzo­nych do opa­ko­wa­nia. Cie­kawe czy zauwa­ży­ł_ś, że żele pod prysz­nic czy szam­pony czę­sto mają nie­roz­dzielną nakrętkę? Jak widać – nakrętka przy­twier­dzona do opa­ko­wa­nia to nic nowego w naszym świe­cie.