Tramwaje na zielone torowiska!
Wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej, a dzięki niej uświadomieniem konieczności przeciwdziałania zmianom klimatycznym, zielone torowiska tramwajowe zyskują na popularności. Nie są pomysłem nowym – już XIX wieku w Nowym Orleanie stosowano takie rozwiązania[1]. Od tego czasu zaszła jednak istotna zmiana — wtedy przyświecała im potrzeba estetyki, natomiast wraz z rozwojem technologii zaczęto doceniać ich ekologiczny potencjał.
Zielone torowiska tramwajowe – idea
Rozwój technologiczny wykrada miejsce przyrodzie. A co gdyby spróbować nie zastępować jednego drugim, ale pozwolić im współistnieć? Przykładem takiego działania – szczególnie istotnego dla miast – są zielone torowiska. W ten sposób zachowuje się funkcjonalność infrastruktury transportowej wzbogaconą o pierwotnie utracone pozytywne oddziaływania ekosystemu.
Zielone torowiska to przestrzeń dookoła torów, którą wypełnia roślinność. W szerszej skali to także filtr ochronny dla miasta – z tą jednak różnicą, że jest naturalny. Jak on działa? Za sprawą pochłaniania pyłu oraz zanieczyszczeń powstałych na torowiskach zmniejsza ich ilość, a tym samym ich negatywny wpływ na ekosystem czy nasz organizm.
Zrównoważone i przyjazne tory dla miast – czy na pewno zielone?
Zielone torowiska niekoniecznie muszą być dosłownie zielone. Rozchodnik, barwinek pospolity lub goździk kropkowany kwitną na inne kolory, a mimo tego nadal mogą stanowić ważny element ekologicznego torowiska. W tym przypadku zieleń to zdolność przyrody do dostosowania się do niekorzystnych warunków życia, a także ich pozytywny wpływ na środowisko.
Niezawodność i efektywność zielonych torowisk wymagają odpowiedniego zaprojektowania i utrzymania. Kluczowe znaczenie ma wybór odpowiednich gatunków roślin, które są odporne na zmienne warunki pogodowe i intensywne użytkowanie. Ponadto konieczne dla funkcjonowania takiego systemu jest regularne dbanie, czyli koszenie i podlewanie, a także monitorowanie stanu zdrowia.
Co warto sadzić na torowiskach?
Nie wszystkie gatunki roślin są w stanie przetrwać przy torowiskach. W takim razie co należy na takiej powierzchni sadzić? Przede wszystkim trawę, ponieważ jest w stanie poradzić sobie w tak niekorzystnych warunkach. Takie wymagania może spełnić między innymi życica trwała lub kostrzewa czerwona. Jesteś w stanie rozpoznać tych cichych miejskich bohaterów?
Poza trawą do wyboru są jeszcze wyspecjalizowane do zadań specjalnych rośliny skalne. W odpowiednich przypadkach w celu uzyskania najlepszych rezultatów stosuje się mieszanki gatunków, tworząc coś podobnego do łąki kwietnej.
W niektórych przypadkach – uzależnionych od charakterystyki torowiska, na przykład od kwestii ekspozycji na słońce – stosuje się również system nawadniania, który automatycznie dostarcza wodę do roślinności, co dodatkowo zwiększa efektywność zielonych ścieżek.
Co dokładnie robią torowiska tramwajowe?
Wprowadzając do miast różnego rodzaju roślinność, wpływa się na komfort życia mieszkańców. Miasta stają się bezpieczniejsze, ponieważ: rośnie poziom retencji (do 50–70% wody deszczowej), czyli zdolności wchłaniania wody, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko podtopień i odciąża się systemy kanalizacyjne. Obniża się temperatura otoczenia (dzięki zjawisku parowania) albo poprawia się filtracja zanieczyszczeń[2].
Nieocenioną korzyść płynącą z tego rozwiązania stanowi redukcja hałasu. Zielone torowiska w zależności od dobranej roślinności są w stanie znacznie zmniejszyć poziom natężenia dźwięków generowany przez poruszające się po torowisku tramwaje. Roślinność działa jako naturalny tłumik. Jej rola w mieście jest nieoceniona!
Czy zielone torowiska mają wady?
Jak większość rozwiązań zielone torowiska nie składają się tylko z superlatywów. Mimo swojej naturalności generują koszty – sadzenie, podlewanie, pielęgnowanie lub też koszenie i nawożenie. Groźne są im ekstremalne warunki klimatyczne, takie jak długotrwałe susze lub bardzo niskie temperatury. Dlatego trzeba specjalnie się przygotować na takie ewentualności i monitorować stan roślin.
Zielone torowiska tramwajowe, choć wymagają od nas wiele, to ostatecznie przynoszą liczne korzyści. Poprawiają jakość życia mieszkańców miast, a do tego wpływają pozytywnie na środowisko. Postępująca urbanizacja do tej pory wyjaławiała przestrzenie miejskie. Na szczęście współcześnie architekci i urbaniści nie tylko dostrzegają nieoceniony wpływ przestrzeni zielonych na funkcjonowanie miast, lecz także umieszczają je w planach zagospodarowania. Dzięki temu roślinność, a w tym zielone torowiska, staje się wizytówką nowoczesnej infrastruktury miejskiej.
[1] Igor Gisterek, Zrównoważone zielone torowiska tramwajowe [dostęp 18.08.2024: https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-96e5698b-9ddb-4cda-b5ec-b6479cfae358]
[2] Tamże [dostęp 18.08.2024]