Czy Kraków myśli eko? – podsumowanie roku 2021

Choć ostatni rok był niesamowicie emocjonujący i niezwykły, pod wieloma względami możemy cieszyć się, że już właściwie dobiega końca. Zanim prawdziwie zaangażujemy się w nadchodzący 2022 rok, spróbujmy podsumować tegoroczne działania ekologiczne w Krakowie. Bierzemy pod lupę, jakie związane ze środowiskiem projekty udało się zrealizować w mijającym roku.

W ostatnich dniach Kraków zajmuje wysokie miejsca w niechlubnym rankingu najbardziej zanieczyszczonych miejsc na świecie – we wtorek 14 grudnia było to miejsce pierwsze. W związku z tymi niepokojącymi danymi, zarząd województwa małopolskiego zdecydował o przeznaczeniu dodatkowych 60 milionów złotych na Program Ochrony Powietrza. To projekt związany z uchwałą antysmogową, która dotyczy między innymi wymiany starych kotłów do końca kolejnego roku. Możemy podejrzewać, że to jedna z ostatnich tegorocznych inicjatyw miasta – a jakie już za nami?

Sprawdzamy jakie działania podjął Kraków, aby zadbać o zieloną stronę miasta.

Transport i infrastruktura

Niewątpliwym sukcesem jest fakt, że od 1 lipca Kraków kupuje energię jedynie z odnawialnych, zielonych źródeł. Czerpią z nich instytucje miejskie, takie jak szkoły i przedszkola, czy budynki użyteczności publicznej jak na przykład Tauron Arena i Centrum Kongresowe ICE Kraków, podobnie jak wiele innych punktów poboru. Pozyskana w ten sposób energia służy mieszkańcom w wielu codziennych sytuacjach – do oświetlenia ulic, ładowania autobusów czy zasilania trakcji tramwajów.

Kraków stawia na ekologiczny transport i wspieranie zdrowego stylu życia mieszkańców. Obok elektrycznych autobusów i unowocześniania taboru komunikacji miejskiej, miasto stawia również na rowerzystów. Aby zachęcić do korzystania chętniej z dwóch niż czterech kółek, ma powstać spójna sieć wygodnie łącząca trasy rowerowe. Jak to wygląda w rzeczywistości? Zadowolenie z poruszania się z rowerem wzrosło do poziomu 71,9%, a łączna długość tras rowerowych dostępnych dla mieszkańców Krakowa wzrosła do prawie 200 kilometrów. Miasto zamówiło także 100 rowerów elektrycznych, które mieszkańcy miasta mogą wypożyczyć i swobodnie korzystać. Wypożyczalnie mają być zaprojektowane z myślą o krakowianach zamieszkujących oddalone od centrum dzielnice, co ułatwi ich przemieszczanie się po mieście.

Choć w ostatnich dniach pogoda do tego nie zachęca, coraz większa liczba mieszkańców przesiada się na rower. Wynika to zarówno z troski o środowisko jak i kwestii ekonomicznych. Poruszanie się po mieście samochodem oznacza długie i kosztowne stanie w korkach, a ceny biletów nie zachęcają do zmiany przyzwyczajeń i skorzystania z komunikacji publicznej. Dla krakowian często poruszających się komunikacją, przygotowano korzystną ofertę opartą na Krakowskiej Karcie Mieszkańca. Bez niej rower wydaje się jedynym rozwiązaniem odpowiednim dla środowiska i portfela.

Wydarzenia kulturalne

W mijającym roku krakowianie mieli okazję uczestniczyć w wielu ciekawych wydarzeniach związanych z promocją ekologicznych rozwiązań. Niektóre z nich odbywają się cyklicznie, jak na przykład Targi Ekosfera Mateczny, gdzie w każdą sobotę mieszkańcy miasta mogą skorzystać z szerokiej oferty ekologicznych produktów czy lokalnych przetworów. Inne, choć jednorazowe, pokazują, że ekologia zajmuje coraz ważniejsze miejsce w życiu krakowian.

Szczególną popularnością cieszyła się na przykład Wielka Lekcja Ekologii – Kraków dla klimatu zorganizowana pod koniec września na Tauron Arenie. Uczestnicy mieli okazję dowiedzieć się jakie działania związane z ochroną środowiska są podejmowane przez jednostki miejskie i co każdy z nas może zmienić w codziennych zwyczajach.

Niesamowicie ciekawym punktem w kalendarzu był również Festiwal Zero Waste. Podczas dwudniowego wydarzenia uczestnicy mieli okazję wziąć udział w wielu prelekcjach i warsztatach. Odpowiedzialne kupowanie i minimalizowanie odpadów w duchu Zero Waste wydaje się łatwym zadaniem pod wpływem inspirujących wydarzeń.

Wymieniać można by wiele: Targi na Zdrowie, Forum Green Smart City, Green Energy Congress, Kraków International Green Film Festival. Wiele wydarzeń oferuje darmowy wstęp i okazję do naprawdę wartościowego spędzenia czasu.

Wycinka drzew

Rok 2021 okazał się trudny nie tylko dla ludzi, ale również dla drzew w Krakowie. Choć miasto ubiegało się o tytuł Zielonej Stolicy Europy, ogromna część terenów zielonych trafiła pod wycinkę. Władze Krakowa zdecydowały m.in. o wycince drzew na terenie dawnego obozu KL Plaszow, by na ich miejscu postawić muzeum, czy dzielnicy Czyżyny pod budowę Małopolskiego Centrum Nauki Cogiteon.

Czy miasto podjęło wysiłek rekompensaty mieszkańcom? Choć nowe drzewa nie zastąpią tych dojrzałych, powstają nowe miejskie zagajniki, w ramach których zasadzono około 350 drzew i krzewów. Lasy kieszonkowe składają się z buków, lip, wiązów, dębów i innych roślin tworzących korzystny mikroklimat i miniaturowy las. Krakowianie mogli zaangażować się również w sadzenie lasu w Witkowicach. Wspólne działanie zaowocowało posadzeniem 6 tysięcy sadzonek drzew na powierzchni około 1 h.

Rewitalizacja parków

Choć zimowa aura nie zachęca do spacerów i poznawania nowych miejsc, na mapie Krakowa przybywa ciekawych i zagospodarowanych parków Jakie w tym roku doczekały się rewitalizacji? Do najciekawszych projektów należą:

– Park Aleksandry (na granicy Nowego Bieżanowa i Prokocimia)

– Park Wyspiańskiego (Azory)

– Park Duchacki (Podgórze Duchackie)

– Park Zaczarowanej Dorożki (Prądnik Czerwony)

– Zalew Nowohucki

Ekologiczne rozwiązania w Krakowie

Działania dla dobra środowiska nie muszą być wielkie i widoczne na pierwszy rzut oka. Warto, aby inicjatywy wspierające ekologię dotyczyły wszystkich mieszkańców lokalnego ekosystemu. Najważniejsze projekty związane z ekologią to te drobne elementy, które zmieniają naprawdę dużo.

Istotną inicjatywą są zdecydowanie publiczne kosze na sortowane śmieci. Pierwsze z nich pojawiły się w parku Bagry Wielkie, ale wkrótce będzie ich coraz więcej w całym Krakowie. Choć pozornie to niewielka zmiana, może zmienić naprawdę dużo dzięki zaangażowaniu wszystkich mieszkańców. Pamiętajmy, że sortować śmieci należy wszędzie, a z odpowiednimi koszami jest to coraz łatwiejsze.

W duchu Zero Waste od początku lipca działa Krakowski Kantorek Wymiany. Powstał na terenie Lamusowni pod wpływem odratowywanych przez pracowników MPO przedmiotów. W ten sposób stare książki, niepotrzebne meble i inne rzeczy, które trafiły na śmietnik, mogą zyskać drugie życie w nowym domu.

Podobnych pomysłów znajdziemy wiele, dotyczą one zarówno ludzi, jak i zamieszkujących miasto zwierząt czy wspierania lokalnej roślinności. Co wspaniałe, wiele z nich to inicjatywy oddolne. Pokazuje to jak ważne dla krakowian jest środowisko i lokalne ekosystemy. Wiele zgłoszeń w budżecie obywatelskim dotyczyło projektów wspierających eko-rozwiązania dla Krakowa i liczymy, że w kolejnych latach będą pojawiać się równie kreatywnie i licznie.