Ogrody deszczowe – sposób na retencję wody w mieście

Woda jest zaso­bem cen­niej­szym niż złoto – w końcu jak czło­wiek mógłby sobie pora­dzić, gdyby jej zabra­kło? Prze­my­ślana reten­cja wody pozwala popra­wić jej bilans, zwłasz­cza w porze suszo­wej. Jed­nym ze sku­tecz­nych i jed­no­cze­śnie este­tycz­nych pomy­słów na reten­cję wody są ogrody desz­czowe.

Co to jest ogród desz­czowy?

Ogrody desz­czowe są odmianą ogro­dów wod­nych i zrów­no­wa­żo­nego sys­temu reten­cji, a jed­no­cze­śnie sta­no­wią cie­kawy pomysł na aran­ża­cję terenu. Pro­jek­tuje się je w pojem­ni­kach, a nawet wprost w grun­cie, umiej­sca­wia­jąc je obok rynien lub nie­prze­pusz­czal­nych powierzchni, jak asfal­to­wane par­kingi czy beton. Zagłę­bie­nia są wypo­sa­żone w sys­tem prze­pusz­czal­nych warstw, które maga­zy­nują wodę, a następ­nie stop­niowo ją uwal­niają.

Idea ogro­dów desz­czowych pozwala zapo­bie­gać szko­dli­wym skut­kom nagłych burz i okre­so­wych, nasi­lo­nych opa­dów w mia­stach, które powo­dują nie­wy­dol­ność sieci kana­li­za­cyj­nych i lokalne pod­to­pie­nia. Budowa ogro­dów chroni mia­sta przed krót­ko­trwa­łymi opa­dami, przyj­mu­jąc wodę z powierzchni o ogra­ni­czo­nej reten­cji – dachów, jezdni czy chod­ni­ków. Zasto­so­wa­nie warstw wewnątrz zbior­nika daje moż­li­wość wstęp­nego fil­tro­wa­nia i oczysz­cza­nia desz­czówki przed jej odpro­wa­dze­niem do gruntu. Infil­tra­cja wody desz­czowej po obfi­tych opa­dach trwa do 48 h.

Czy ogród desz­czowy wymaga pozwo­le­nia?

Pol­skie prawo wodne jesz­cze nie defi­niuje ogro­dów desz­czowych, dla­tego aran­ża­cja takiego ogrodu na pry­wat­nej pose­sji nie wymaga uzy­ska­nia pozwo­leń. Wyją­tek sta­no­wią sytu­acje, gdy czę­ścią insta­la­cji jest wyko­na­nie urzą­dzeń wol­nych lub kiedy pro­jekt jest zlo­ka­li­zo­wany na obsza­rach zagro­żo­nych powo­dzią. W takim przy­padku o koniecz­no­ści uzy­ska­nia pozwo­le­nia decy­duje organ wła­ściwy Wód Pol­skich.

Budu­jąc ogród desz­czowy, warto pamię­tać, aby nie sąsia­do­wał on bez­po­śred­nio z budyn­kami miesz­kal­nymi, ponie­waż nagro­ma­dzona przez dłuż­szy czas wil­goć może je uszka­dzać. Ogrody sta­no­wią cie­kawy, natu­ralny ele­ment miej­skiego kra­jo­brazu, a poza tym są samo­wy­star­czalne – nie wyma­gają dodat­ko­wego pod­le­wa­nia czy nawo­że­nia. Gro­ma­dze­nie wil­goci i jej powolne uwal­nia­nie do gruntu zapo­biega powsta­wa­niu wysp cie­pła. Te cechy czy­nią je dosko­nałą, eko­lo­giczną inwe­sty­cją, która spraw­dza się w dużych mia­stach.

Jakie rośliny wybrać do ogrodu desz­czowego?

Do nasa­dzeń ogro­dów desz­czowych zazwy­czaj wybiera się rodzime rośliny wie­lo­let­nie, które fil­trują wodę za pomocą roz­bu­do­wa­nych sys­temów korze­nio­wych i stop­niowo infil­trują ją do gleby. Naj­sku­tecz­niej to zada­nie speł­niają trzy grupy roślin:

– higro­fity – rośliny sie­dlisk wil­got­nych, o słabo roz­wi­nię­tym sys­temie korze­nio­wym i dużych liściach, chło­ną­cych wodę. Należą do nich bego­nie, zawilce, pomi­dory, ziem­niaki czy kapu­sta,

– helo­fity – rośliny błotne, ziem­no­wodne, które nie potrze­bują sta­łego podłoża, a ich korze­nie i pędy jedy­nie zanu­rzają się w wodzie. Naj­czę­ściej wystę­pują na bagnach i szu­wa­rach. Do helo­fi­tów należy jeżo­główka pospo­lita, trzcina pospo­lita, tata­rak i pałka wodna,

– hydro­fity – rośliny wodne lub wod­no­pącz­kowe, któ­rych pączki są w sta­nie prze­zi­mo­wać w wodzie. Rośliny te mają słabo roz­wi­nięte sys­temy korze­niowe, a cza­sami nie posia­dają ich w ogóle. Do grupy tych roślin należy rzęsa wodna, glony, mchy wodne i grzyby.

W kom­po­zy­cjach ogro­do­wych spraw­dzą się drobne, polne kwiaty, jak nie­za­po­mi­najki, zioła czy rośliny runa leśnego. Naj­waż­niej­sze są jed­nak odpo­wied­nio dobrane war­stwy dre­na­żowe, które maga­zy­nują i powoli odpro­wa­dzają prze­fil­tro­waną wodę do gruntu. Pojem­niki, niecki reten­cyjne czy oczka wodne poro­śnięte bujną roślin­no­ścią są przy oka­zji pięk­nym, zie­lo­nym ele­mentem miej­skiego kra­jo­brazu.